بنام خدا

باز گرداندن بخدا همان تمسک به محکمات کتاب اوست و باز گرداندن به رسول همان تمسک به سنت اوست که مسلمانان را گرد می آورد و پراکنده نمی سازد.

نهج البلاغه-نامه ۵۳(خطاب به مالک اشتر)

شرح :

علم چراغ راه انسان است اما عواملی مانند : گستردگی مسائل پیرامون ما ،تنگی وقت ، عدم دسترسی به منابع علمی ،محدودیت و عدم پیشرفت علمی ، بما فرصت نمیدهد تا از ابتدا حرکت را بر اساس اصول علمی برنامه ریزی نمائیم.
لذا شارع مقدس ، دو روش را در قرآن بما توصیه نموده و توسط معصومین(ع) به اجرا گذاشته ، تا راهنمای ما در ابهامات موجود در عرصه زندگی در همه اعصار باشد.
الف) ارشادی(تحقیقی -علمی)
در این روش ، فرد قبل از اقدام به عمل کردن ، از منابع معتبر ، مشورت گرفته و سپس آگاهانه و با برنامه ، اقدام می نماید.
این روش در موضوعات مختلف ، باعث کشفیات علمی و پیشرفت جامعه بشری خواهد بود.

ب) تعبدی (اعتماد)
این روش در موضوعات مبهمی که هنوز وجه علمی آنها کشف نشده ، به صرف اعتماد به منبع و مرجع مطمئن ، بکار گرفته میشود.
باید توجه داشته باشیم که تعبد در مسائل اخلاقی ، هم در بعد فردی و هم در بعد اجتماعی کاربرد دارد و نه در سایر علوم مادی.
دلیل بر صحت این روش ، معصوم بودن مرجع و اطمینان به حکمت خالق است.
خدائی که عالم موجود را با علم و برای هدف مشخصی خلق نموده ، در ارائه راه حل ، اشتباه نکرده و انسان مطیع را به مقصد خواهد رساند.
به آیاتی از قرآن که دارای این نوع دستورات باشند ،
محکمات گفته میشود و سایر آیات ، در راستای آنها تفسیر میشوند.
پیامبر عظیم الشان اسلام ، برای هدایت مردم در صحنه های مختلف ، علاوه بر موعظه و بیان دلائل ، شخصا به انجام عمل اقدام می نمودند.
به این اعمال ، که شکل اجرایی علم پیامبر میباشد ،
سیره و سنت گفته میشود.
در جائیکه علما و محققین ، بعلت عدم درک دلیل ، قادر به انطباق آیات قرآن و احادیث بر واقعیت نباشند ، سنت و سیره برای نجات از ابهام و رکود ، کفایت خواهد کرد.
بنابراین ، بازگرداندن بخدا و رسول ، یعنی مراجعه به آیات محکم و سنت به روش تعبدی ، برای خروج از بن بست می باشد.

موفق باشید. پورهادی