بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحيم
وَإِنْ مِنْكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا ۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ حَتْمًا مَقْضِيًّا ﴿٧١﴾ ثُمَّ نُنَجِّي الَّذِينَ اتَّقَوْا وَنَذَرُ الظَّالِمِينَ فِيهَا جِثِيًّا ﴿٧٢﴾
و هیچ کس از شما نیست مگر آنکه وارد دوزخ می شود، بر پروردگارت مسلّم و حتمی است. (۷۱) سپس آنان را که پرهیز کردند، نجات می دهیم و ستمکاران را که به زانو درافتاده اند، در دوزخ رها می کنیم. (۷۲)

 قرآن کریم( سوره مریم - آیات ۷۰ و ۷۱)

شرح :
بر اساس این آیات شریفه و مطرح شدن پل صراط در مباحث قیامت این طور استنباط می گردد که جهنم بر سر راه بهشت قرار گرفته و همگان بایستی برای رسیدن به مقصدی به نام بهشت از آن عبور نمایند.
با توجه به قرائن موجود در سایر آیات و روایات در خصوص صحبت بین اهل بهشت و جهنم و مشاهدات حال یکدیگر تعبیرات مختلفی از کیفیت و موقعیت بهشت و جهنم می توان درک نمود که مختصرا تقدیم می گرد :
۱- با توجه به نامحدود بودن وسعت بهشت و جهنم از یک طرف و مشاهدات ساکنان آن همچنین صحبت هایی که بین ایشان رد و بدل می شود ، نتیجه می گیریم که بهشت و جهنم یعنی تجلی حقایق اعمال و نیات.
بنابراین نیازی به تعیین محدوده ی جغرافیایی در مکانی خاص نیست و حریم هرکسی نیز توسط علم و قدرت خداوند و بر اساس میزان تقوای مومنین و مومنات تعیین می شود که نحوه ی انجام آن از اسرار الهی بوده و در قیامت آشکار خواهد شد.
۲- قرار گرفتن جهنم بر سر راه بهشت کنایه از وجود دنیاست که به عنوان یک مرحله ی تکاملی از مراحل خلقت بوده و همه با هم در آن حضور دارند  ، سپس پرهیزگاران با توفیق الهی از وابستگی های آن رها شده به سعادت می رسند ولی درماندگان در لذت های مادی در آن گرفتار بوده از درک معنویات که عامل نیل به کمالات انسانی و رسیدن به سعادت است باز می مانند.
۳- ترکیبی از هر دو حالت است بدین ترتیب که همه با نحوه ی زندگی در دنیا کسب ماهیت کرده ، سپس در قیامت که روز تجلی حقیقت است کیفیت حیات هر کسی برای ادامه راه کمال آشکار می گردد.

بدیهی است که پرهیزگاران بسرعت و سهولت طی مسیر می نمایند ولیکن گنهکاران وامانده و درمانده در عقوبت اعمال خواهند بود. والله اعلم.

موفق باشید. پورهادی