بنام خداوند بخشنده مهربان

 وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَكَبيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعينَ 
و یاری بجویید از خدا به صبر و نماز به راستی که آنها امری بسیار بزرگ و دشوار هستند ، مگر برای خشوع کنندگان.

قرآن کریم (سوره بقره-آیه۴۵)

شرح:

خداوند در این آیه چند نکته ی تربیتی را به صورت اشاره برای مومنین بیان می فرماید که بایستی براساس راهنمایی امام معصوم و مبانی عقلی آن رهنمودها را دریابیم. انسان در عبور از پیچ و خم های زندگی دچار خستگی و سردرگمی شده نیاز بیاری دهنده و دستورالعملی جهت پیدا کردن راه نجات دارد که قرآن ، دو عامل صبر و نماز را پیشنهاد می فرماید. در روایت معصوم صبر به روزه تعبیر شده که قابل بررسی است.
چرا صبر به روزه تفسیر شده ؟ مگر خداوند نمی توانست بفرماید "بالصیام و الصلوه" ؟ توجه داشته باشیم که حضرات فرمودند کلام مارا به قرآن عرضه کنید ، اگر مخالف بود به دیوار بزنید ، بنابراین کلام ایشان بایستی در راستای مفاهیم قرآن تفسیر کنیم.
با توجه به اینکه نماز برای تربیت روح انسان در ارتباط با منبع هستی بخش از طرف خدا وضع گردیده،  در اهمیت آن همین بس که اولا به ستون دین ثانیا به عنوان عامل معراج مومن معرفی شده ، مشخص می شود که صفت صبر ، پشتوانه نماز می باشد که می تواند به عنوان حافظ دست آوردهای مومن در این معراج عمل نماید.

حال باید دید که صفت صبر(تحمل فشار ناشی از حفظ نتایج نماز) از چه طریق حاصل می گردد، از آنجا که عبادات برای تربیت و راهنمایی انسان وضع شده اند و امام هدایت با آگاهی از اسرار نهفته در هر کدام ، اعمالی را که دارای تاثیر مورد نظر باشد ، توصیه میفرمایند ، نتیجه می گیریم که صفت صبر از طریق روزه حاصل می شود و مومنین بایستی با روزه گرفتن در کنار نماز توانایی لازم برای سلامت عبور
کردن از گردنه های زندگی را کسب نمایند.
نکته ی حائز اهمیت این دو امر یعنی نماز و روزه، دشواری انجام آن است . برای غلبه بر این دشواری ، خالق انسان که او را خلق نموده و به صفات و حالات او اشراف کامل دارد خشوع را شرط موفقیت معرفی می فرماید. خشوع یعنی تواضعی آمیخته با ترس که در نتیجه ی آگاهی از عظمت موضوعی برای پذیرفتن آن در جهت رسیدن به هدف در تحقیق کننده ، حاصل می شود.

یعنی ای انسان برای رسیدن به کمال ، روح خود با خواندن نماز و گرفتن روزه به قوای الهی مجهز کن و بدان که به دست آوردن این قوا با تواضع به درگاه خداوند مقدور خواهد بود. تجلی این آیه ی شریفه را در واقعه عاشورا مشاهده می کنیم که امام حسین (ع) نماز را به بهای شهادت یاران به پا داشته و خاندان او برای حفظ نماز امام در جهت احیای دین اسلام چه مصائبی را متحمل می گردند.

موفق باشید. پورهادی