بِنام خداوند بخشنده مهربان
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالَّذِينَ آوَوْا وَنَصَرُوا أُولَٰئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ وَالَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يُهَاجِرُوا مَا لَكُمْ مِنْ وَلَايَتِهِمْ مِنْ شَيْءٍ حَتَّىٰ يُهَاجِرُوا ۚ وَإِنِ اسْتَنْصَرُوكُمْ فِي الدِّينِ فَعَلَيْكُمُ النَّصْرُ إِلَّا عَلَىٰ قَوْمٍ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ مِيثَاقٌ ۗ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ 
مسلماً کسانی که ایمان آوردند، و هجرت کردند و با اموال و جان هایشان در راه خدا جهاد نمودند و کسانی که مهاجران را پناه و جا دادند و یاری کردند، اینانند که یار و دوست یکدیگرند. و کسانی که ایمان آوردند و هجرت نکردند شما را از دوستی آنان هیچ سودی نیست تا زمانی که هجرت کنند؛ و اگر در امور دین از شما یاری طلبند، بر شماست که آنان را یاری دهید مگر آنکه یاری دادن شما به زیان گروهی باشد که میان شما و آنان پیمان [ترک جنگ] برقرار است؛ و خدا به آنچه انجام می دهید، بیناست. 

قرآن کریم ( سوره انفال - آیه ۷۲)

  شرح :
زمانی که پیامبر اسلام(ص) در مکه به امر تبلیغ اشتغال داشتند ، از طرف مخالفین که قدرتمندان بودند تحت فشار و اذیت و آزار قرار گرفتند تا جائی که دشمنان تصمیم قطعی به کشتن پیامبر و ختم جریان اسلام در جامعه گرفتند .
در اینجا بود که حضرت تصمیم به مهاجرت گرفته و شهر مدینه را که از قبل مورد تحقیق قرار داده و اهالی آنجا برای پذیرش مسلمانان اعلان آمادگی کرده بودند را به عنوان پایگاه جدید برای تبلیغ اسلام انتخاب نمودند تا مسلمانان بتوانند در امنیت جانی و مالی به وظایف دینی خود عمل نمایند.
چون مهاجرت به صورت مخفی و ضرب الاجل انجام می شد ، امکان انتقال ثروت و تجهیزات افراد به محل جدید نبود ، به همین دلیل مهاجرین حتی بدون حداقل وسایل زندگی به سمت مدینه حرکت کردند.
مسلما برای کسانی که سال های زیادی از عمر خود را در خانه و امکانات لازم سپری نموده اند ترک وطن و چشم پوشی از تمام مزایا ، کار آسانی نبود طبیعتا گروهی از پذیرفتن مهاجرت منصرف شده و در مکه ماندند.
در واقع این افراد اولا از درک ضرورت مهاجرت و همراهی پیامبر عاجز بودند. ثانیا ایمان ایشان به خداوند در برآوردن نیازهای زندگی آن هم در محیطی غریبه که هیچ گونه تدارکی از قبل دیده نشده ، ضعیف بود. این گروه نه تنها در مهاجرت شرکت نکردند بلکه از مهاجرین نیز انتظار کمک داشتند.
گروهی از مهاجرین که بازماندگان را خویشان خود می دانستند ، در صدد یاری برآمده از پیامبر درخواست کمک داشتند اما گروهی دیگر به علت عدم همراهی آنها با کمک کردن مخالفت می کردند.
آیه ی شریفه ملاک صحیح برای انتخاب راه حل مناسب با این شرایط را ارائه فرموده و به مسلمانان دستور می فرماید تا انعطاف پذیر باشند و رفتاری منطبق بر مصلحت عموم مردم جامعه اتخاذ نمایند. اما شرط اصلی کمک را حرکت در مسیر رشد دینی قرار دهند تا از هدر رفتن امکانات بیت المال جلوگیری نموده ، نتایج حاصله از فداکاری مجاهدان را برای ادامه فعالیت اجتماع مسلمین حفظ نمایند.
بنابراین می توان یک نتیجه گیری کلی از آیات شریفه استنباط نمود و به عنوان روش رفتار اجتماعی که به آن " سیاست" می گویند بدین صورت به اجرا گذاشت 
افراد حاضر در یک جامعه از نظر توانایی در شناخت موضوعات و مشکلات اجتماعی و درک مصالح امور در یک سطح نیستند ؛ بنابراین در برخورد با اقشار مختلف جامعه نمی توان یک رفتار ثابت را اتخاذ نمود بلکه لازم است متناسب با سطح ادراک آنها از وضعیت موجود و ظرفیت این افراد در تحمل سختی های زندگی ، در راستای اهداف دین که دستور خداست با ایشان رفتار کرد.

  موفق باشید.  پورهادی