بِنام خداوند بخشنده مهربان
وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۚ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ.
و آنچه در آسمان و آنچه در زمین است، فقط در سیطره مالکیّت و فرمانروایی خداست، و همه امور به سوی او بازگردانده می شود.

قرآن کریم ( سوره آل عمران- آیه ۱۰۹)

  شرح :
خداوند در این آیه ی شریفه بدین صورت قدرتنمایی نموده که تمام عالم خلقت را متعلق به خود اعلان فرموده ، سپس با ارجاع تمام امور به خدا نکته ای مهم را به طور سربسته متذکر گردیده و آن تجلی اسماء ذات خویش است.
منظور از بازگشت امور به خدا فقط تدبیر و مدیریت اوضاع جهان نیست ؛ زیرا عالم خلقت متشکل از ماده و روح است که شامل انسان ، حیوان ، گیاهان و سایر جامدات می گردد.
اگر بازگشت ارواح جهت درک کمال مد نظر بود ، فقط انسان مخاطب قرار می گرفت که روح او با نفخه ی الهی سنخیت دارد اما می بینیم که تمام عالم خلقت اعم از ماده و روح با تغییر و تحولاتش به خداوند بازگشت داده شده اند در حالی که می دانیم روند تکامل  به سمت جلو می باشد پس " بازگشت "  یعنی " فانی شدن در ذات الهی " بنابراین چنین استنباط می گردد که جهان خلق شده تجلی اسماءالحسنای خداوند است که نهایتا به ذات او برمی گردد و نحوه ی اداره شدنش نیز تجلی علم خداست که تدبیر یا مدیریت امور با تجلی حکمت اوست.

موفق باشید. پورهادی