بسم الله الرحمن الرحیم

فراز بیست و هفتم از دعای مکارم الاخلاق
۲۷- اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ ارْزُقْنِي صِحَّةً فِي عِبَادَةٍ ، وَ فَرَاغاً فِي زَهَادَةٍ ، وَ عِلْماً فِي اسْتِعْمَالٍ ، وَ وَرَعاً فِي اِجْمَالٍ .
خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و صحت و سلامتی که در عبادت هزینه شود، آسایش و فراغتی که در فضای زهد به کارم آید و دانش و معرفتی که در عمل به کار گرفته شود و پارسایی و تقوایی که از افراط و تفریط دور باشد، روزی من کن.

(صحیفه سجادیه)

شرح :
امام سجاد(ع) وظیفه ی ما را در قبال چند نعمت بزرگ الهی آشکار می فرمایند که هم بستر ایجاد سایر نعمت ها هستند و هم از نظر ارزش در راس سایرین قرار می گیرند که بدین ترتیب بیان می گردد :

الف) صحت و سلامتی که ضروری ترین نعمت آفرینش بوده و بدون آن قادر به استفاده از هیچ کدام از نعمت ها نخواهیم بود و حتی در صورت داشتن کوچکترین بیماری آزار دهنده ای هیچ نعمتی بر ما گوارا نخواهد بود. بنابراین وظیفه ی ما در قبال این نعمت بزرگ الهی به کار گرفتن آن در عبادت خداست زیرا :
اولا نعمت موجود عطای پرورگار است و در صورت فقدان غیر از خدا هیچ کس نمی تواند تامین کننده و تضمین کننده ی آن برای نیاز حال و آینده ی ما باشد.
ثانیا خداوند در مورد شخص بیمار وظیفه ی عبادت را به حداقل رسانده و در صورت قضا شدن در مواقع اضطراری آن را بخشیده است.

ب) آسایش و فراغت که زمینه ساز آرامش روحی بوده و به افراد فرصت تفکر در شرایط زندگی جهت شناخت فرصت ها و انتخاب انواع اهداف برای آینده  همراه با برنامه ریزی درراستای  رسیدن به آنها را می دهد. ولیکن بسیاری از اشخاص این نعمت بزرگ الهی را صرف لهو و لعب نموده تا جائی که در حرام غرق می شوند لذا امام هشدار می دهند که در این خصوص رعایت زهد جهت جلوگیری از آلوده شدن به گناه یک ضرورت است.

ج) علوم و معارفی که هم برای ساختن اسباب زندگی در دنیا به کار گرفته می شوند و هم با حفظ ارزشهای اخلاقی می توانند تامین کننده ی سعادت اخروی باشند. بر اساس فرمایش معصوم نباید این علوم را آموخته و در ذهن حبس کرد بلکه باید به عرصه ی عمل وارد نموده تا فرد و اجتماع از نتایج آن بهرمند گردند.

د) پارسایی و تقوا که تونایی خودداری از انحراف و لغزش در صحنه های حساس زندگی است و می تواند نجات دهنده از آفات و انحرافات قرار گیرد.
خطری که در این مرحله ظاهر می گردد به بهانه ی حفظ تقوا از حضور دراجتماع کناره گیری کردن و عدم مسئولیت پذیری است که از نظر امام سجاد افراط و تفریط محسوب شده که خود عامل ابتلا به گناهی بزرگ می باشد.
مسلما کنترل رفتار در این حد از ظرافت صرفا توسط افرادی میسر خواهد بود که تحت تعلیم و تربیت امام معصوم قرار گرفته باشند به همین دلیل حضرت در هر فراز از دعا بر خاندان معصومین درود می فرستند تا ما را به اهمیت این موضوع آگاه نمایند.

موفق باشید. پورهادی