بسم الله الرحمن الرحیم
فراز نوزدهم از دعای مکارم الاخلاق 
۱۹-اللَّهُمَّ خُذْ لِنَفْسِكَ مِنْ نَفْسِي مَا يُخَلِّصُهَا ، وَ أَبْقِ لِنَفْسِي مِنْ نَفْسِي مَا يُصْلِحُهَا ، فَإِنَّ نَفْسِي هَالِكَةٌ أَوْ تَعْصِمَهَا .
خدایا! از نَفْس من آنچه که او را رهایی و نجات می‌دهد، برای خود دریافت کن و برای نفس من از نفس من، آنچه که او را اصلاح می‌کند، باقی گذار؛ همانا نفس من در معرض هلاکت است، مگر این که تو حفظش کنی.

(صحیفه سجادیه)

شرح :
آنچه به عنوان نیروی حیات می شناسیم مرکب است از قوای جستجوگر مختلفی که هر کدام از آنها مطلوب خاص خود را دارد. واژه ی نفس در روایات کابردهای متفاوتی دارد گاهی به مجموع این قوای جستجوگر گفته می شود که به آن "جان " هم می گویند مانند معنی " نفس" در آیه ی شریفه ی مباهله  که علی(ع) را جان پیامبر می خواند و گاهی منظور آن دسته از قوا هستند که صرفا ارضاء کننده ی غرائز می باشند ، به همین دلیل کنترل و هدایت آنها مستلزم امر و نهی است.
در این فراز از دعا امام سجاد (ع) برای تربیت و اداره ی همه قوای نفسانی به خدا رجوع نموده و کنترل و هدایت ایشان در تامین نیازهای انسانی به نحوی که مخل سعادت نباشند را از خداوند درخواست فرموده اند.
این فرمایش امام اشاره دارد به تحقیق در شناخت روح انسان و تربیت استعدادهای او که امروزه بنام علم "روانشناسی" مطرح بوده و علمای دینی مجموع این علم ، توام با روش اجرای آن را علم الاخلاق می نامند و هدف از  آموزش معارف الهی تربیت و رشد دادن قوای روحی برای طی مدارج عالیه در این علم است تا به کمال مطلوب نائل آیند.

موفق باشید. پورهادی